Tài liệu gồm 17 trang, hướng dẫn học tốt chuyên đề cấu trúc tế bào nhân sơ và tế bào nhân thực trong chương trình Sinh học 10.
Tế bào là đơn vị cơ bản của sự sống, là khuôn xây dựng mà từ đó mọi cơ thể sống được cấu thành. Với kính hiển vi tự tạo, Robert Hooke (1665) là người đầu tiên quan sát mô bần thực vật và gọi là các xoang nhỏ hình tổ ong trong đó là tế bào (Cellulae). Về sau, với sự phát triển của kính hiển vi có độ phóng đại lớn hơn, nhiều nhà sinh học đã phát hiện được nhiều loại tế bào vi sinh vật, thực vật, động vật khác nhau và thấy tế bào không phải là xoang rỗng mà có cấu tạo phức tạp. Nhưng vì lý do lịch sử nên vẫn dùng thuật ngữ tế bào (xoang rỗng ) để gọi chúng, mặc dù chúng đều có cấu tạo rất phức tạp gồm màng sinh chất, tế bào chất chứa nhiều bào quan và nhân như chúng ta đã biết ngày nay.
Đơn vị tổ chức tế bào đã xuất hiện và phát triển trong quá trình tiến hoá sinh học lâu dài, là một hệ thống “mở” đảm bảo tính toàn vẹn, có khả năng tái sinh, sinh tổng hợp, chuyển hoá vật chất và năng lượng nhờ sự trao đổi nội bào và sự bổ xung từ môi trường ngoài.
Tế bào là hệ thống sống cơ sở có cấu trúc tinh tế và hoàn chỉnh; là đơn vị cấu trúc đặc trưng cho mọi cơ thể động vật, thực vật và vi sinh vật; là trung tâm xảy ra các phản ứng hoá sinh cơ bản của cơ thể sống và là nơi chứa đựng và truyền các thông tin di truyền. Ở cấp độ tế bào thể hiện đầy đủ những tính chất cơ bản của sự sống như: trao đổi chất, sinh trưởng, hưng phấn, tự nhân đôi, di truyền, biến dị, thích nghi.
Tế bào của cơ thể đa bào rất đa dạng về hình thái cấu trúc điều đó có liên quan chặt chẽ tới sự thích nghi đặc sắc của chúng trong việc thực hiện các chức năng riêng biệt của các mô và cơ quan khác nhau. Khi tìm hiểu về cấu trúc và hoạt động của tế bào có rất nhiều vấn đề khác nhau.
Mặt khác trong chương trình SGK Sinh học lớp 10 phần cấu trúc tế bào đã dành hẵn một chương để đề cập tới những vần đề về tế bào với những kiến thức và chức năng trừu tượng và sự đa dạng của các bào quan trong đó. Tôi đã lựa chọn chuyên đề: “Cấu trúc tế bào nhân sơ và tế bào nhân thực” để hỗ trợ trong việc dạy học được tốt hơn.
Đề tài đã khái quát tổng thể về cấu trúc và chức năng của tế bào.
Tất cả mọi sinh vật trừ virut đều được cấu tạo từ tế bào, mọi hoạt động chức năng như trao đổi chất, năng lượng, sinh trưởng, phát triển, cảm ứng đều có sự tham gia của tế bào.
Mỗi bào quan trong tế bào có cấu tạo phù hợp với chức năng các bào quan có mối liên hệ với nhau giống như trong một nhà máy.
Các sơ đồ, hình vẽ đều thể hiện rõ cấu tạo của chúng. Trong chương trình sinh học 10 phần cấ trúc tế bào dành hẳn một chương để trình bày về chúng. Trong quá trình giảng dạy tư liệu không những hỗ trợ cho giáo viên mà có thể làm tài liệu tham khảo cho học sinh đặc biệt học sinh giỏi. Tuy nhiên, trong phạm vi chuyên đề không có điều kiện trình bày hết tất cả nội dung nên đề tài mới chỉ dừng lại cấu tạo phù hợp với chức năng chưa đi sâu vào thực nghiệm.
wiki