– Liệt kê là biện pháp tu từ, theo đó, người nói, người viết kể ra nhiều sự vật, sự việc, hoạt động, tính chất, trạng thái,… trong cùng một câu, một đoạn văn để tạo nên một ấn tượng mạnh, hiệu quả cao trong miêu tả, kể chuyện hoặc biểu lộ tình cảm, cảm xúc. Phép liệt kê được dùng trong cả văn xuôi và văn vần.

– Xét theo cấu tạo, các sự vật, sự việc, hoạt động, tính chất, trạng thái,… có thể được liệt kê theo từng cặp hoặc không theo từng cặp.

Ví dụ, trong câu: “Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập ấy.” (Hồ Chí Minh), tác giả liệt kê sự vật theo từng cặp: tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải. Cách liệt kê này làm nổi bật quyết tâm của dân tộc ta bảo vệ nền độc lập bằng cả sức mạnh tinh thần và vật chất, sẵn sàng hi sinh cả tính mạng và tài sản của mình.

– Xét theo ý nghĩa, các sự vật, sự việc, hoạt động, tính chất, trạng thái,… có thể được liệt kê theo kiểu tăng tiến hoặc không tăng tiến.

Ví dụ, trong ba câu nối tiếp nhau: “Ai có súng dùng súng. Ai có gươm dùng gươm, không có gươm thì dùng cuốc, thuồng, gậy gộc. Ai cũng phải ra sức chống thực dân Pháp, cứu nước.” (Hồ Chí Minh), tác giả liệt kê sự vật theo thứ tự tăng dần, từ những vũ khí chuyên dùng để chiến đấu như súng, gươm đến những vật dụng hằng ngày như cuốc, thuổng, gậy gộc để động viên toàn dân tham gia đánh giặc, giữ nước.