1.1. Tìm hiểu chung
1.1.1. Tác giả
– Tiến sĩ Đỗ Thị Ngọc Quyên: nhà nghiên cứu giáo dục độc lập, tốt nghiệp tiến sĩ Nghiên cứu Giáo dục đại học tại Đại học Melbourne, Australia.
– Tiến sĩ Nguyễn Đức Dũng: Phó trưởng bộ môn Kế toán – Tài chính trường Đại học Kinh tế Quốc dân.
1.1.2. Tác phẩm
a. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác:
Người trẻ và những hành trang vào thế kỉ XXI trích từ trang web của Bộ Khoa học và Công nghệ (ngày 9/9/2021, https://www.most.gov.vn/vn/tin-tuc/20614/cong-nghe-ai-cua-hien-tai-và-tuong-lai.aspx).
b. Thể loại:
Người trẻ và những hành trang vào thế kỉ XXI thuộc thể loại văn bản thông tin.
c. Bố cục văn bản:
– Phần 1: Từ đầu đến “kỉ nguyên bất định ở thế kỉ XXI” – Giới thiệu về bối cảnh và hành trang tri thức mà người trẻ cần chuẩn bị.
– Phần 2: Tiếp đến “để ứng phó với bất định” – Chuẩn bị hành trang về kĩ năng.
– Phần 3: Tiếp đến hết – Chuẩn bị hành trang về thái độ.
d. Tóm tắt tác phẩm
Thế kỉ XXI – thế kỉ toàn cầu hóa sâu rộng, thế giới đã trở nên “phẳng” và “ảo” với mạng Internet và các ứng dụng công nghệ truyền thông. Chúng ta cần nắm vững kiến thức cốt lõi của ngành, kiến thức của các ngành gần, ngành liên quan vì thế giới hiện đại không thể chia tách các ngành, các lĩnh vực, mà chúng tồn tại ràng buộc, lệ thuộc, tương tác với nhau. Thêm nữa, các vấn đề xã hội hiện đại đòi hỏi các giải pháp liên ngành, do vậy kiến thức liên ngành ngày càng trở nên quan trọng. Vì vậy, chúng ta không chỉ nắm vững kiến thức cốt lõi của ngành mà còn hiểu biết về kiến thức của các ngành gần, ngành liên quan.
1.2. Đọc hiểu văn bản
1.2.1. Hệ thống luận điểm, lí lẽ và dẫn chứng
Khung kĩ năng thế kỉ XXI
a. Luận đề: Người trẻ cần mang theo những hành trang gì để bước vào thế kỉ XXI.
b. Luận điểm:
– Luận điểm 1: Chuẩn bị hành trang tri thức
+ “Đối với bất cứ ngành nào, kiến thức cốt lõi của ngành là đương nhiên… tương tác với nhau”.
+ “Ngoài kiến thức chuyên ngành, người trẻ còn cần trang bị khối kiến thức chung mà bất cứ…. cũng cần phải có”.
+ “Khối các môn học cốt lõi mà sinh viên trong thế kỉ XXI cần có là tiếng mẹ đẻ, ngôn ngữ toàn cầu (tiếng Anh), Nhân văn, Toán, Kinh tế… Trách nhiệm dân sự”.
+ “Khối kiến thức chung liên ngành… phá rừng…)”
– Luận điểm 2: Chuẩn bị hành trang về kĩ năng
+ “Thiếu kĩ năng làm việc ở người trẻ khi tham gia thị trường…. nhiều quốc gia”.
+ “P21 đưa ra ba khối kĩ năng trọng yếu tố… bất định”.
– Luận điểm 3: Hành trang thái độ
+ “Chúng ta có thể lường trước sự bất định đến từ đâu… trước sự bất định”.
=> Luận điểm và các lí lẽ dẫn chứng có vai trò lớn trong việc chứng minh và làm rõ luận đề chính.
1.2.2. Mục đích và thái độ của tác giả
– Mục đích: Khẳng định sự bất định của thế giới trong tương lai và nhắc nhở người trẻ về việc chuẩn bị những hành trang (tri thức, kĩ năng, thái độ) cho thế kỉ mới.
– Thái độ của người viết: kiên quyết, mạnh mẽ và dứt khoát.
1.3. Tổng kết
1.3.1. Về nội dung
Văn bản đề cập đến những hành trang cần thiết mà người trẻ cần chuẩn bị cho thế kỉ XXI. Qua đó khẳng định sự bất định của thế giới trong tương lai và nhắc nhở người trẻ về việc chuẩn bị những hành trang (tri thức, kĩ năng, thái độ) cho thế kỉ mới.
1.3.2. Về nghệ thuật
– Luận điểm ngắn gọn, tập trung, sắp xếp theo một trình tự hợp lí.
– Luận cứ xác đáng, toàn diện, nhận xét sâu sắc.
– Luận chứng phong phú, cụ thể, xác thực.
– Tư tưởng, giá trị của bài văn còn được thể hiện rõ ràng và sâu sắc hơn qua sự kết hợp phương pháp nghị luận chứng minh với các phương pháp, biện pháp khác như giải thích, nêu vấn đề và lật lại vấn đề…