Sinh học 10 Chân trời sáng tạo Bài 14 : Thực hành: Một số thí nghiệm về enzyme

Dụng cụ: Ống nghiệm, ống nhỏ giọt, đĩa petri, dao nhỏ, bếp điện, nồi nhỏ, cốc đong, tủ lạnh, bông gòn.

Hoá chất: Các dung dịch hydrogen peroxide (H₂O₂), sodium hydroxide (NaOH) 10 %, hydrochloric acid (HCI) 5 %, iodine (I₂)) 0,3 %, nước bọt pha loãng, tinh bột 1 %, nước cất.

Mẫu vật: Củ khoai tây hoặc khoai lang,...

Chú ý 1. Để chuẩn bị nước bọt pha loãng, có thể thực hiện cách đơn giản sau ngậm vào miệng khoảng 40 mL nước cất và súc nhẹ khoảng 3 - 5 phút rồi nhả ra các đồng. Lọc dịch súc miệng bằng bông gòn. 2. Các ống nghiêm có chứa nước bọt pha loãng có thể cho vào nước ấm khoảng 40°C để hoạt động xúc tắc của enzyme diễn ra nhanh hơn.

a. Quan sát để trải nghiệm

1. Khi nhai kĩ cơm, xôi, bánh mì... ta thấy có vị ngọt.

2. Trong dạ dày hầu như không diễn ra quá trình tiêu hoá carbohydrate.

3. Khi trời nắng nóng (38 – 40 °C) làm tăng nguy cơ tử vong do sốc nhiệt.

Từ những tình huống trên, em hãy xác định vấn đề được nêu trong mỗi trường hợp và đặt ra các câu hỏi giả định cho tình huống quan sát được.

STT	Nội dung vấn đề	Câu hỏi giả định
1	Cơm, xôi, bánh mì,... khi nhai kĩ sẽ có vị ngọt.	Khi nhai, có phải cơm, xôi, bánh mì,... sẽ bị phân giải thành đường?
...	....	....

b. Đề xuất giả thuyết và phương án chứng minh giả thuyết

Hãy đề xuất các giả thuyết để giải thích cho các vấn đề đã nêu và đề xuất phương án kiểm chứng cho mỗi giả thuyết đó.

STT	Nội dung vấn đề	Phương án kiểm chứng giả thuyết
1	Trong nước bọt có chứa enzyme thuỷ phân tinh bột thành đường.	Dùng iodine để kiểm tra sự có mặt của tinh bột
...	....	....

c. Thiết kế thí nghiệm kiểm chứng giả thuyết

Các nhóm tiến hành thí nghiệm chứng minh cho giả thuyết về vấn đề nghiên cứu được đề ra (có thể có nhiều hơn một nhóm làm cùng thí nghiệm và phối hợp các nhóm để thu thập thêm các thông tin, số liệu bổ sung cho giả thuyết ban đầu). Có thể thiết kế thí nghiệm mới trên cơ sở các thí nghiệm sau.

Thí nghiệm kiểm tra hoạt tính thuỷ phân tinh bột của amylase

Bước 1: Chuẩn bị hai ống nghiệm được đánh số thứ tự 1 và 2. Cho vào mỗi ống nghiệm 2 mL dung dịch tinh bột 1%.

Bước 2: Tiến hành thêm các chất vào các ống nghiệm và lạc đều khoảng 2 – 3 phút:

+ Ống 1: Cho thêm 3 mL nước cất.

+ Ống 2: Cho thêm 3 mL nước bọt pha loãng.

Bước 3: Sau 10 – 15 phút, nhỏ 2 – 3 giọt dung dịch iodine 0,3 % vào mỗi ống nghiệm.

Bước 4: Quan sát sự đổi màu của mỗi ống nghiệm.

Thí nghiệm thủy phân hồ tinh bột bằng enzyme amylase

Thí nghiệm phân tích ảnh hưởng của độ pH đến hoạt tính của enzyme amylase

Bước 1: Chuẩn bị bốn ống nghiệm được đánh số thứ tự từ 1 đến 4. Cho vào mỗi ống nghiệm 2 mL dung dịch tinh bột 1%.

Bước 3: Tiến hành thêm các chất vào các ống nghiệm như mô tả dưới đây và lắc đều khoảng 2 – 3 phút:

+ Ống 1: Cho thêm 2 mL nước cất.

+Ông 2: Cho thêm 2 mL nước bọt pha loãng.

+ Ống 3: Cho thêm 2 mL nước bọt pha loãng và 3 – 4 giọt acid HCl 5 %.

+ Ống 4: Cho thêm 2 mL nước bọt pha loãng và 3 – 4 giọt NaOH 10 %.

Bước 3:  Sau 10 – 15 phút, nhỏ 2 – 3 giọt iodine 0,3 % vào mỗi ống nghiệm.

Bước 4:  Quan sát sự đổi màu của mỗi ống nghiệm.

Ảnh hưởng của pH đến hoạt tính của enzyme amylase

Thí nghiệm phân tích ảnh hưởng của nhiệt độ đến hoạt tính của enzyme catalase

Bước 1: Cat ba lát khoai tây dày khoảng 1 cm và đánh số thứ tự từ 1 đến 3.

Bước 2: Xử lí các lát khoai tây:

+ Lát số 1: Để ở điều kiện bình thường (mẫu đối chứng).

+ Lát số 2: Cho vào ngăn mát tủ lạnh trong 1 giờ.

+ Lát số 3: Cho vào nước cất và đun sôi khoảng 3 – 5 phút, sau đó để nguội.

Bước 3: Lấy ba lát khoai tây cho vào đĩa petri. Nhỏ lần lượt dung dịch hydrogen peroxide lên các lát khoai tây.

Bước 4:  Quan sát hiện tượng sủi bọt khi ở các lát khoai tây.

Thực hành: Phân tích ảnh hưởng của nhiệt độ lên hoạt tính enzyme catalase trong khoai tây

d. Thảo luận dựa trên kết quả thí nghiệm

Các nhóm mô tả kết quả quan sát được và đưa ra kết luận giả thuyết đúng/sai. Từ đó, kết luận vấn đề nghiên cứu.

STT	Nội dung giả thuyết	Đánh giá giả thuyết	Kết luận
1	...	...	...
...	...	...	...

e. Báo cáo kết quả thực hành

Viết và trình bày báo cáo theo mẫu:

BÁO CÁO: KẾT QUẢ THỰC HÀNH MỘT SỐ THÍ NGHIỆM VỀ ENZYME Thứ ... ngày ... tháng . năm .. Nhóm: .. Lớp:... 1. Mục đích thực hiện đề tài. 2. Mẫu vật, hoá chất. 3. Phương pháp nghiên cứu. 4. Báo cáo kết quả nghiên cứu: a. Trình bày và giải thích kết quả thí nghiệm kiểm tra hoạt tính thuỷ phân tinh bột của amylase. b. Trình bày và giải thích kết quả thí nghiệm về ảnh hưởng của độ pH đến hoạt tính của enzyme amylase. c. Trình bày và giải thích kết quả thí nghiệm ảnh hưởng của nhiệt độ đến hoạt tính của enzyme catalase. 5. Kết luận và kiến nghị.