Sinh học 10 Chân trời sáng tạo Bài 10: Thực hành: Quan sát tế bào

Dụng cụ: Kinh hiển vi quang học, lam kính, lamen, kim mũi mác, kim mũi nhọn, đèn cồn, kẹp, tăm tre, tăm bông, ống nghiệm, ống nhỏ giọt.

Hoá chất: Nước cất, dung dịch fuchsine 1996, xanh methylene.

Mẫu vật: Mảng bám trên răng, là thái lãi tia (là lễ bạn), tế bào niêm mạc miệng.

Chú ý

- Đối với tế bào thực vật, tuy theo mẫu vật chuẩn bị mà ta có thể quan sát được các bảo quan khác nhau.

- Có thể thay lá thái lái tía bằng củ hành tim hoặc hành tây.

-  Trường hợp không thể quan sát bằng kinh hiển vi, có thể thay thế bằng việc quan sát hình ảnh, phim về các loài vi khuẩn, nguyên sinh vật,

a. Quan sát tế bào vi khuẩn ở mảng bám trên răng

- Bước 1: Dùng tăm tre sạch cạo một ít mảng bám trên răng cho vào ống nghiệm đã có sẵn 5 mL nước cất rồi khuấy đều.

- Bước 2: Nhỏ một giọt dung dịch trên lên một làm kính sạch, hong khô trên ngọn lửa đèn cồn từ 2 – 3 phút để tạo vết bội

- Bước 3: Nhỏ một giọt dung dịch fuchsine 1 % lên vết bởi, để khoảng 1 phút rồi rửa sạch tiêu bản bằng nước cất và hong khô.

- Bước 4: Đưa lên kinh hiển vi để quan sát tế bào vi khuẩn ở vật kinh 10x, sau đó chuyển sang vật kính 100x.

b. Quan sát tế bào thực vật

- Bước 1: Cắt lá thài lài tia thành những miếng nhỏ có kích thước khoảng 1 cm x 1 cm.

- Bước 2: Dùng kim mũi mác (hoặc mũi nhọn) bóc một lớp mỏng biểu bì mặt dưới của lá thải lài tía và đặt lên lam kính đã nhỏ sẵn một giọt nước cất.

- Bước 3: Đặt lamen lên trên lớp biểu bì, dùng giấy thấm nếu có nước tràn ra ngoài. Bước 4: Đặt và cổ định tiêu bản trên bàn kinh.

- Bước 4: Quan sát tiêu bản dưới kính hiển vi để nhận biết các tế bào (tế bào biểu bì lá, tế bào khí khổng) và các bào quan trọng tế bào. Nên quan sát ở vật kính 10x trước khi chuyển sang vật kính 40x.

c. Quan sát tế bào niêm mạc miệng

- Bước 1: Dùng tăm bông sạch chà nhẹ xung quanh thành trong của miệng ba đến bốn lần.

- Bước 2: Chà nhẹ tăm bông ở Bước 1 lên làm kính đã có sẵn một giọt nước cất.

- Bước 3: Đậy lamen lên mẫu vật.

- Bước 4: Nhỏ một giọt xanh methylene lên một đầu của lamen.

- Bước 5: Dùng giấy thấm, thấm ở đầu ngược lại của lamen sao cho dung dịch xanh methylene đi vào trong lamen. Chờ 3 phút rồi đưa lên kính hiển vi để quan sát ở vật kinh 10x, sau đó chuyển sang vật kính 40x.

Hình 10.1. Các bước khỏi tiêu bản tế bào niêm mạc miệng

d. Báo cáo kết quả thực hành Viết và trình bày báo cáo theo mẫu: