a) Mối quan hệ giữa Sử học với công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa, di sản thiên nhiên

Công tác bảo vệ, bảo quản, tu bổ, phục hồi,… di sản là nhiệm vụ thường xuyên và quan trọng hàng đầu trong công tác quản lí di sản của mỗi quốc gia. Điểu cốt lõi trong hoạt động bảo tồn di sản là phải dảm bảo tính nguyên trạng, phải giữ cho được. “yếu tố gốc cấu thành di tích”; hay phải đảm bảo “tính xác thực? “tính toàn vẹn “giá trị nổi bật” của di sản, dựa trên cơ sở các cứ liệu và phương pháp khoa học.

Hình 1. Cung điện Véc-xây (Pháp) – Di sản văn hóa thế giới

Hình 2. Quần thể di tích Cố đô Huế – Di sản văn hóa thế giới

Hình 3. Vịnh Hạ Long (Quảng Bình) – Di sản thiên nhiên thế giới

Giá trị của một di sản thường thể hiện ở nhiều khía cạnh: lịch sử, văn hoá, kiến trúc, mĩ thuật,… Vì vậy, việc sử dụng những phương pháp nghiên cứu của Sử học với tư cách là một khoa học có tính liên ngành đóng vai trò quan trọng. Kết quả nghiên cứu của Sử học sẽ là cơ sở khoa học cho công tác xác định giá trị, bảo tồn và phát huy giá trị đích thực của đi sản vì sự phát triển bền vững trong bối cảnh  của đời sống hiện tại.

b) Vai trò của công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa, di sản thiên nhiên

Di sản văn hoá vật thể gồm nhiều loại hình (thành quách, lăng tẩm, đình, đền, tháp, cung điện, nhà cổ,…), được xây dựng bằng nhiều chất liệu khác nhau (đất, đá, gạch, gỗ, tre, nứa, lá,…), nên có thể bị biến dạng, xuống cấp, hư hỏng theo thời gian,… Công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản góp phần quan trọng nhất trong việc hạn chế cũng như khắc phục có hiệu quả những tác động tiêu cực của điểu kiện tự nhiên và của con người.

Loại hình di sản văn hoá phi vật thể cũng đối mặt với nhiều thách thức và nguy cơ mai một. Nhờ công tác bảo tồn đi sản, thông qua một số biện pháp khác nhau (sưu tầm, lưu giữ, truyền nghề, trình diễn,…) mà những di sản đó được tái tạo, giữ gìn và được lưu truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác.

Đối với di sản thiên nhiên, công tác bảo tồn và phát huy giá trị của di sản góp phần phát triển đa dạng sinh học, làm tăng giá trị khoa học của di sản.

Hình 4. Nghệ nhân các phường Xoan (Phú Thọ) giao lưu Hát Xoan – Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhận loại cóp sự tham gia của học sinh

Hình 5. Hang Sơn Dòng thuộc Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng (Quảng Ninh) – Di sản thiên nhiên thế giới với hai lần được ghi danh

a) Vai trò của Sử học đối với một số ngành, nghề trong lĩnh vực công nghiệp văn hóa

Công nghiệp văn hoá là lĩnh vực công nghiệp sản xuất và phân phối các loại hàng hoá dựa trên sự khai thác và phát huy các giá trị của di sản văn hoá vật thể và phi vật thể. Trong thế giới toàn cầu hoá, công nghiệp văn hoá ngày càng có vai trò quan trọng, góp phần tăng cường “sức mạnh mềm” và năng lực cạnh tranh quốc gia, mang lại nhiều lợi ích về vật chất và tinh thần to lớn.

Sử học đóng vai trò rất quan trọng đối với sự phát triển công nghiệp văn hoá.

Sử học cung cấp tri thức, ý tưởng và cảm hứng sáng tạo cho các ngành như xuất bản, điện ảnh, thời trang, kiến trúc,… thông qua các nguồn sử liệu (chữ viết, hình ảnh, hiện vật,…) và các thành tựu nghiên cứu về lịch sử – văn hoá của dân tộc và nhân loại.

Hình 6. Hình ảnh từ bộ phim lịch sử nổi tiếng Thủ lĩnh nô lệ của điện ảnh Mỹ

Hình 7. Biểu diễn nhạc cụ dân tộc trong lễ hội đầu xuân

b) Vai trò của các ngành nghề thuộc lĩnh vực công nghiệp văn hóa đối với Sử học

Khi công nghiệp văn hoá phát triển đồng nghĩa với việc các thành tựu của Sử học, những tri thức, giá trị về lịch sử, văn hoá, hình ảnh đất nước, con người Việt Nam được quảng bá, lan toả rộng rãi dưới nhiều hình thức sinh động, hấp dẫn. Nhờ vậy, những giá trị và truyền thống lịch sử – văn hoá tốt đẹp ngày càng được củng cố, truyền lại cho các thế hệ sau.

Mặt khác, sự phát triển của công nghiệp văn hoá đã đóng góp một nguồn lực vật chất đáng kể để tái đầu tư cho công tác nghiên cứu, bảo tồn và phát huy các giá trị của các công trình lịch sử – văn hoá.

a) Vai trò của lịch sử và văn hóa đối với sự phát triển du lịch

Hình 8.1. Di tích Hoàng thành Thăng Long nhìn từ phía Đoan môn

Hình 8.1. Khu di tích khảo cổ 18 Hoàng Diệu

b) Vai trò của du lịch đối với việc bảo tồn di tích lịch sử và di sản văn hóa

Trong mối quan hệ tương tác hai chiều, du lịch đã góp phần thúc đẩy việc bảo vệ đi sản văn hoá, di tích lịch sử của các quốc gia.

Chính nhu cầu tham quan, tìm hiểu, trải nghiệm của du khách đã thôi thúc các cấp chính quyền và nhân dân biết quý trọng, tự hào, quan tâm hơn nữa đến việc gìn giữ, bảo tồn, phục dựng, phát huy những giá trị của di tích, di sản. Đó chính là sự chăm lo bảo tổn và phát huy nguồn lực cốt lõi cho sự phát triển bển vững, hiệu quả của ngành du lịch nói chung và du lịch văn hoá nói riêng.

Một phần doanh thu từ du lịch đã được tái đầu tư vào việc bảo tồn, tôn tạo, tôn vinh, phục dựng và quản lí di tích, dĩ sản. Các di sản văn hoá phi vật thể nhờ đó cũng được sưu tầm, nghiên cứu, phục dựng, truyền dạy và tổ chức trình diễn,…