1.1. Một số vấn đề an ninh toàn cầu
1.1.1. An ninh lương thực
– An ninh lương thực là sự đảm bảo của mỗi quốc gia về nguồn cung cấp lương thực cho người dân để hạn chế và đẩy lùi tình trạng thiếu lương thực, nạn đói.
– Tình trạng khủng hoảng an ninh lương thực là vấn đề toàn cầu và đang có xu hướng gia tăng. Năm 2020, trên toàn thế giới có 345 triệu người ở 82 quốc gia bị thiếu lương thực.
– Một số nguyên nhân gây khủng hoảng an ninh lương thực như:
+ Các cuộc xung đột vũ trang và nội chiến;
+ Thiên tai, biến đổi khí hậu, dịch bệnh;
+ Bùng nổ dân số;…
– Các quốc gia trên thế giới cần hợp tác, triển khai một số giải pháp để giải quyết khủng hoảng an ninh lương thực toàn cầu.
1.1.2. An ninh năng lượng
– An ninh năng lượng là sự đảm bảo đầy đủ năng lượng dưới nhiều dạng khác nhau, ưu tiên các nguồn năng lượng sạch và giá thành rẻ.
– An ninh năng lượng luôn trở thành một trong những ưu tiên hàng đầu của tất cả các quốc gia trên thế giới.
Hình 1. Cơ cấu sử dụng năng lượng của thế giới năm 2020 (%)
(Nguồn: BP, 2020)
– Thế giới đang phải đối mặt với các thách thức về an ninh năng lượng, như:
+ Cạn kiệt các nguồn năng lượng truyền thống;
+ Sự gia tăng mức tiêu thụ năng lượng của các quốc gia;
+ Nguy cơ gián đoạn nguồn cung do tình hình bất ổn chính trị ở các khu vực có nguồn cung cấp dầu mỏ và khí đốt hoá lỏng lớn;
+ Khủng hoảng thiếu năng lượng đang diễn ra gay gắt tại nhiều khu vực và quốc gia,…
– Để giải quyết vấn an ninh năng lượng, cần tiến hành một số giải pháp như:
+ Đẩy mạnh sử dụng tiết kiệm năng lượng; mỗi cá nhân, tổ chức có trách nhiệm sử dụng tiết kiệm nguồn năng lượng.
+ Đẩy mạnh tìm kiếm, thăm dò các nguồn tài nguyên năng lượng; chủ động trong khai thác hợp lí, sử dụng để tránh lãng phí các tài nguyên năng lượng (dầu mỏ, khí đốt, than đá,…).
1.1.3. An ninh nguồn nước
– An ninh nguồn nước được hiểu là sự đảm bảo về số lượng nước, chất lượng nước để phục vụ cho sức khỏe, cho sinh kế, cho hoạt động sản xuất, cho môi trường sinh thái đối với cộng đồng dân cư; đồng thời cũng là sự đảm bảo được bảo vệ trước các loại dịch bệnh, thiên tai liên quan đến nước.
– An ninh nguồn nước không chỉ là vấn đề của một quốc gia mà đã trở thành vấn đề toàn cầu.
– Vấn đề an ninh nguồn nước trên thế giới hiện nay đang đứng trước nhiều thách thức, bao gồm:
+ Nguồn nước ở nhiều nơi trên thế giới bị ô nhiễm;
+ Tình trạng khan hiếm nước ngày càng trầm trọng hơn do biến đổi khí hậu, sử dụng nước kém hiệu quả, lãng phí;
– Đảm bảo an ninh nguồn nước là trách nhiệm của tất cả mọi người, đặt dưới cơ chế quản lí thống nhất của chính quyền ở từng quốc gia, khu vực.
Hình 2. Ô nhiễm nguồn nước
1.1.4. An ninh mạng
– An ninh mạng là sự đảm bảo các hoạt động trên không gian mạng nhưng không gây hại đến an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.
– Hiện nay, trên thế giới còn tồn tại các hiện tượng như:
+ Xâm nhập trái phép vào hệ thống thông tin quan trọng của các quốc gia;
+ Tấn công hệ thống giám sát điều khiển công nghiệp;
– Việc bảo vệ an ninh mạng đã trở thành nhiệm vụ cấp thiết ở nhiều quốc gia trên thế giới.
1.2. Sự cần thiết phải bảo vệ hòa bình
– Hòa bình là tình trạng không có chiến tranh hay xung đột vũ trang. Bảo vệ hòa bình là gìn giữ cuộc sống xã hội bình yên, không để xảy ra chiến tranh hay xung đột vũ trang.
– Bảo vệ hòa bình trên thế giới có ý nghĩa to lớn:
+ Hạn chế các xung đột, phát triển kinh tế, tạo ra sự thịnh vượng chung.
+ Hòa bình là điều kiện tốt nhất cho cuộc sống của mỗi con người.
=> Việc bảo vệ hòa bình được xác định là trách nhiệm của mọi công dân, mọi quốc gia trên thế giới.
– Để bảo vệ hòa bình, các quốc gia cần:
+ Tăng cường đối thoại trong giải quyết mâu thuẫn, xung đột;
+ Loại bỏ vũ khí hạt nhân và các loại vũ khí huỷ diệt hàng loạt khác;
+ Tham gia tích cực vào lực lượng giữ gìn hòa bình Liên hợp quốc;
+ Tăng cường sự hợp tác giữa các quốc gia nhằm nâng cao vai trò của các tổ chức quốc tế, …
Hình 3. Các bác sĩ quân y Việt Nam thực hiện nhiệm vụ gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc tại Nam Xu-đăng năm 2018