1.1. Các phương pháp sản xuất thức ăn chăn nuôi
1.1.1. Phương pháp sản xuất thức ăn truyền thống
Thức ăn truyền thống: sản xuất từ sản phẩm và phụ phẩm trồng trọt, thuỷ sản, công nghiệp chế biến và các sản phẩm tương tự. Sử dụng trực tiếp hoặc phơi khô, nghiền nhỏ để phù hợp với mục đích sử dụng và đối tượng vật nuôi.
1.1.2. Phương pháp sản xuất thức ăn hỗn hợp hoàn chỉnh
– Thức ăn hỗn hợp hoàn chỉnh có 2 dạng phổ biến: dạng bột và dạng viên.
Hình 8.1. Các loại thức ăn chăn nuôi hỗn hợp hoàn chỉnh
– Quá trình sản xuất bao gồm các bước cơ bản thể hiện ở Hình 8.2, 8.3.
Hình 8.2. Các bước sản xuất thức ăn hỗn hợp hoàn chỉnh dạng bột cho vật nuôi
Hình 8.3. Các bước sản xuất thức ăn hỗn hợp hoàn chỉnh dạng viên cho vật nuôi
1.2. Một số phương pháp chế biến thức ăn chăn nuôi
1.2.1. Phương pháp vật lí
a) Cắt ngắn
Các loại cỏ xanh tự nhiên và phế phẩm cây trồng được cắt ngắn để phù hợp với các loài vật nuôi khác nhau (Hình 8.4).
Thức ăn của trâu, bò, ngựa được cắt ngắn khoảng 3-5 cm, của cừu là 1.5-2 cm.
Hình 8.4. Thức ăn chăn nuôi được cắt ngắn
b) Nấu chín
Nấu chín thức ăn giúp khử chất độc và nâng cao tỉ lệ tiêu hoá protein.
c) Nghiền nhỏ
Hạt và nguyên liệu thô được nghiền nhỏ với kích thước phù hợp cho hệ tiêu hoá của từng loài vật nuôi, từng giai đoạn phát triển để tăng hiệu quả tiêu hoá thức ăn.
1.2.2. Phương pháp hoá học
a) Đường hoá
Quá trình thuỷ phân tinh bột thành đường đơn giúp tiêu hoá dễ dàng hơn.
b) Xử lí kiềm
Xử lí các chất xơ trong thức ăn thô và phụ phẩm nông nghiệp bằng kiềm giúp quá trình tiêu hoá dễ dàng hơn.
Hình 8.5. Các bước ủ rơm rạ với urea làm thức ăn cho trâu, bò
1.2.3. Phương pháp sử dụng vi sinh vật
– Sử dụng vi sinh vật trong chế biến thức ăn chăn nuôi để nâng cao giá trị dinh dưỡng và tăng hiệu quả sử dụng thức ăn của vật nuôi.
– Phương pháp ủ chua thức ăn là một trong những phương pháp thường được áp dụng.
Hình 8.6. Các bước cơ bản ủ chua thức ăn chăn nuôi
– Quá trình ủ cần nén chặt và che kín bằng bạt hoặc đóng bánh để đảm bảo chất lượng thức ăn ủ chua và bảo quản được trong thời gian dài.
Hình 8.7. Nén chặt, đóng bánh thức ăn chăn nuôi ủ chua
1.3. Ứng dụng công nghệ cao trong chế biến thức ăn chăn nuôi
1.3.1. Chế biến thức ăn chăn nuôi nhờ công nghệ vi sinh
– Công nghệ vi sinh có thể ứng dụng để chế biến thức ăn nghèo protein thành thức ăn giàu protein.
– Sử dụng chủng vi sinh vật có khả năng sinh trưởng, phát triển trong thức ăn giàu tinh bột để chúng sản xuất protein.
– Quá trình này gồm các bước cơ bản như trong Hình 8.10.
Hình 8.8. Các bước chế biến thức ăn chăn nuôi bằng công nghệ vi sinh
1.3.2. Chế biến thức ăn chăn nuôi bằng dây chuyền tự động
– Thực hiện các bước xử lý nguyên liệu: nghiền, xay, trộn, …
– Tự động cân và trộn các thành phần theo tỉ lệ đã thiết kế.
– Cho vào máy ép hoặc máy ép trục vít để sản xuất viên thức ăn với kích thước và hình dạng chuẩn.
– Sấy hoặc khử trùng viên thức ăn.
– Đóng gói và bảo quản viên thức ăn chăn nuôi.
Hình 8.9. Các bước chế biến thức ăn chăn nuôi dạng viên bằng dây chuyền tự động