Kho tàng tài liệu học tập phong phú.

Nắng đã hanh rồi – Vũ Quần Phương – Ngữ văn 10 Tập 1 Chân Trời Sáng Tạo

1.1. Tìm hiểu chung

1.1.1. Tác giả Vũ Quần Phương

Chân dung tác giả Vũ Quần Phương

– Vũ Quần Phương (sinh năm 1940) tên thật là Vũ Ngọc Chúc là nhà thơ, nhà báo và nhà phê bình văn học. Bút danh khác của ông: Ngọc Vũ, Phương Viết. Quê cha của ông tại Hải Hậu, Nam Định

– Ông là nhà thơ, nhà phê bình văn học

– Tác phẩm chính: Hoa trong cây (1977), Vầng trăng trong xe bò (1988), Vết thời gian (1996),…

1.1.2. Tác phẩm Nắng đã hanh rồi

a. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác

– Bài thơ được In trong tập Hoa trong cây, Những điều cùng đến, Vết thời gian, NXB Hội Nhà văn, Hà Nội, 2014, tr33.

b. Thể loại

– Thơ 7 chữ.

c. Bố cục 

– Khổ 1: Khung cảnh thiên nhiên mùa đông ở trước sân

– Khổ 2: Khung cảnh thiên nhiên mùa đông ở trên những mái tranh

– Khổ 3: Khung cảnh thiên nhiên mùa đông ở trên núi

– Khổ 4: Những hy vọng tương lai của nhân vật trữ tình

1.2. Đọc hiểu văn bản 

1.2.1. Chủ đề cảm hứng chủ đạo của bài thơ

– Chủ đề: Không gian thiên nhiên ngày nắng hanh.

– Cảm hứng chủ đạo: nỗi nhớ trong tình yêu và những rung cảm, cảm nhận trong không gian thiên nhiên.

– Biểu hiện:

+ “Nắng đã vàng hanh”, “tiếng sếu vọng sông gày”: những dấu hiệu của một ngày vừa nắng vừa se lạnh. Đây chính là cảm hứng của bài thơ.

+ “Em ở nhà xa, em có hay”: ở kia, liệu người đó có biết nỗi niềm. Khung cảnh nắng hanh, mây trôi như mở ra không gian, như một lời nhắn của “anh” đến với “em”.

1.2.2. Thiên nhiên trong bài thơ

– Thiên nhiên trong bài thơ được quan sát, miêu tả vào thời điểm mùa đông.

– Dấu hiệu:

+ Nắng hanh: vừa nắng vừa lạnh. Đây là một kiểu thời tiết đặc trưng của mùa đông “Nắng đã vàng hanh như phấn bay”.

+ Tiếng sếu vọng sông ngày: theo như dân gian, khi nghe tiếng sếu kêu nghĩa là báo hiệu mùa đông.

+ Xuân sắp sang rồi, xuân sắp qua: mùa xuân sắp tới, từ đó thấy được hiện tại chính là mùa đông

1.2.3. Giá trị nghệ thuật

– Qua các khổ thơ, ta thấy được tác giả chú trọng về việc gieo vần ở cuối câu thơ, tạo nên một nhịp cố định cho cả bài thơ. Như khổ 1, vần được gieo là vần “ay”’: bay, gày, hay. Hay như khổ 2, vần được gieo ở đây là vần “anh”: tranh, lành, cành. Mỗi vần sẽ được gieo ở câu 1, 2 và 4 của khổ thơ. à Dễ dàng bắt được nhịp điệu, âm tiết của bài thơ.

1.3. Tổng kết

1.3.1. Về nội dung

Bài thơ miêu tả khung cảnh thiên nhiền mùa đông ở trước sân nhà, trên những mái tranh và khung cảnh thiên nhiên mùa đông ở trên núi.

1.3.2. Về nghệ thuật

– Nghệ thuật miêu tả tài tình

– Thể thơ bảy chữ, gieo vần cuối câu

– Giọng thơ lúc tươi vui, lúc thủ thỉ tâm tình, réo rắt đi vào lòng người

– Ngôn từ thuần Việt, giàu cảm xúc