Kho tàng tài liệu học tập phong phú.

Bác ơi – Tố Hữu – Ngữ văn 12

2.1. Tìm hiểu chung

a. Tố Hữu và những sáng tác về Bác Hồ

  • Tố Hữu là nhà thơ có sáng tác nhiều nhất, hay nhất, cảm động nhất về Bác.
  • Tố Hữu đã nói hộ cho bao tấm lòng người con Việt Nam đối với vị lãnh tụ vĩ đại Hồ Chí Minh.
  • Các sáng tác:
    • Hồ Chí Minh
    • Sáng tháng Năm
    • Theo chân Bác…

b. Bài thơ Bác ơi!

  • Hoàn cảnh ra đời của bài thơ Bác ơi!
    • Ngày 2-9-1969, Chủ tịch Hồ Chí Minh từ trần, giữa lúc cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước đang gay go ác liệt.
    • Bài thơ Bác ơi! ra đời ít ngày sau đó, như một tiếng khóc tiễn biệt vị lãnh tụ kính yêu của dân tộc Việt Nam.
  • Bố cục: 3 phần

2.2. Đọc – hiểu văn bản

a. Bốn khổ đầu: Nỗi đau xót lớn lao trước sự kiện Bác qua đời

  • Lòng người:
    • Xót xa, đau đớn: chạy về, lần theo lối sỏi quen thuộc, bơ vơ đứng nhìn lên thang gác.
    • Bàng hoàng không tin vào sự thật: “Bác đã đi rồi sao Bác ơi”
  • Cảnh vật:
    • Hoang vắng, lạnh lẽo, ngơ ngác (phòng im lặng, chuông không reo, rèm không cuốn, đèn không sáng…).
    • Thừa thải, cô đơn, không còn bóng dáng Người.

⇒ Không gian thiên nhiên và con người như có sự đồng điệu “ Đời tuôn nước mắt/ trời tuôn mưa” ⇒ Cùng khóc thương trước sự ra đi của Bác. 

⇒ Nỗi đau xót lớn lao bao trùm cả thiên nhiên đất trời và lòng người.

b. Sáu khổ tiếp: Hình tượng Bác Hồ

  • Giàu tình yêu thương đối với mọi người.
  • Giàu đức hy sinh.
  • Lẽ sống giản dị, tự nhiên, khiêm tốn. 

⇒ Hình tượng Bác Hồ cao cả, vĩ đại mà giản dị, gần gũi.

c. Ba khổ cuối: Cảm nghĩ của mọi người khi Bác ra đi

  • Bác ra đi để lại sự thương nhớ vô bờ.
  • Lý tưởng, con đường cách mạng của Bác sẽ còn mãi soi đường cho con cháu.
  • Yêu Bác ⇒ quyết tâm vươn lên hoàn thành sự nghiệp CM.

⇒ Lời tâm nguyện của cả dân tộc Việt Nam.

  • Tổng kết

    • Bài thơ là tình cảm ngợi ca Bác, đau xót, tiếc thương khi Bác qua đời. Đó cũng là tấm lòng kính yêu Bác Hồ của Tố Hữu, cũng là của cả dân tộc Việt Nam. 
    • Bài thơ tiêu biểu cho giọng thơ tâm tình, ngọt ngào, tha thiết của thơ Tố Hữu.