1.1. Thí nghiệm đo tần số của sóng âm
a. Dụng cụ:
Hình 10.1. a) Loa điện động; b) Búa và âm thoa gắn trên hộp cộng hưởng
Hình 10.2. Bố trí thí nghiệm đo tần số của sóng âm
– Nguồn âm (1):
+ Loa điện động (Hình 10.1a) được kết nối với máy phát tần số.
+ Âm thoa, búa và âm thoa gắn trên hộp cộng hưởng (Hình 10.1b).
– Micro (2) để chuyển dao động âm thành dao động điện.
– Dao động kí điện tử (3).
b. Tiến hành thí nghiệm:
– Bước 1: Bố trí thí nghiệm như Hình 10.2.
– Bước 2: Sử dụng nguồn âm là loa điện động, đặt loa gần micro (chú ý đảm bảo không có nguồn âm khác ở gần).
– Bước 3: Bật micro và dao động kí ở chế độ làm việc.
– Bước 4: Bật máy phát tần số.
– Bước 5: Điều chỉnh dao động kí để ghi nhận được tín hiệu.
c. Báo cáo kết quả thí nghiệm
Bảng 10.1. Bảng số liệu thí nghiệm đo tần số của sóng âm
1.2. Thí nghiệm đo tốc độ truyền âm
Hình 10.3. Bố trí thí nghiệm đo tốc độ truyền âm trong không khí
a. Dụng cụ:
– Ống cộng hưởng (1) trong suốt bằng nhựa, dài 70 cm, đường kính 40 mm, có gắn thước thẳng.
– Pit-tông bằng kim loại bọc nhựa (2), đường kính 38 mm, có vạch chuẩn xác định vị trí.
– Dây treo pit-tông (3) dài 1,5 m, một đầu có móc treo, vắt qua ròng rọc có đường kính 40 mm.
– Hệ thống giá đỡ gồm trụ thép đặc (4), dài 75 cm, đường kính 10 mm và đế ba chân bằng thép.
– Loa điện động (4 92 – 3 W) (5), lắp trong hộp bảo vệ có cán bằng trụ thép và lỗ cắm điện.
– Máy phát tần số (0,1 Hz – 1 kHz) (6), tín hiệu hình sin, điện áp ra cực đại 14 V.
– Bộ hai dây nối mạch điện (7), dài 50 cm, hai đầu có phích cắm.
b. Tiến hành thí nghiệm:
– Bước 1: Bố trí thí nghiệm như Hình 10.3. Đặt loa điện động gần sát đầu hở của ống cộng hưởng.
– Bước 2: Dùng hai dây dẫn điện cấp điện cho loa từ máy phát tần số.
– Bước 3: Điều chỉnh thang đo trên máy phát sang vị trí 100 Hz – 1 kHz. Điều chỉnh tần số sóng âm cho phù hợp.
– Bước 4: Điều chỉnh biên độ để nghe được âm phát ra từ loa vừa đủ to.
– Bước 5: Kéo dần pit-tông lên và lắng nghe âm phát ra. Xác định vị trí thứ nhất của pit-tông khi âm nghe được to nhất và xác định chiều dài cột khí l, tương ứng. Ghi số liệu vào Bảng 10.2.
– Bước 6: Tiếp tục kéo pit-tông lên và xác định vị trí thứ hai của pit-tông khi âm nghe được lại to nhất và xác định chiều dài cột khi l, tương ứng. Ghi số liệu vào Bảng 10.2.
– Bước 7: Cho pit-tông về lại sát miệng ống, lặp lại các bước 5 và 6 thêm 4 lần nữa. Ghi số liệu vào Bảng 10.2.
c. Báo cáo kết quả thí nghiệm
Bảng 10.2. Bảng số liệu thí nghiệm đo tốc độ truyền âm trong không khí