Kho tàng tài liệu học tập phong phú.

Công nghệ 11 Kết nối tri thức Bài 6: Ứng dụng công nghệ sinh học trong chọn và nhân giống vật nuôi

1.1. Công nghệ cấy truyền phôi

1.1.1. Khái niệm

– Công nghệ cấy truyền phôi là đưa phôi từ cái này vào tử cung cái khác để mang thai.

– Công nghệ này thường kết hợp với gây rụng nhiều trứng để sử dụng trứng của những con vật có giá trị giống vượt trội.

1.1.2. Các bước trong công nghệ cấy truyền phôi

Hình 6.1. Sơ đồ các bước trong công nghệ cấy truyền phôi ở bò

1.1.3. Ý nghĩa của công nghệ cấy truyền phôi

– Khai thác tiềm năng di truyền của vật nuôi cao sản và vật nuôi quý hiếm cần bảo tồn.

– Nâng cao năng suất sinh sản và thay đổi chất lượng đàn giống.

– Thuận tiện trong việc vận chuyển, trao đổi con giống giữa các địa phương và quốc gia.

1.2. Thụ tinh trong ống nghiệm

1.2.1. Khái niệm

Thụ tinh trong ống nghiệm: phương pháp thụ tinh bên ngoài cơ thể.

1.2.2. Các bước thụ tinh trong ống nghiệm 

Bước thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm ở vật nuôi (Hình 6.2):

Hình 6.2. Các bước thụ tinh trong ống nghiệm ở vật nuôi

1.2.3. Ý nghĩa của thụ tinh trong ống nghiệm

– Tạo nhiều phôi

– Phổ biến nhanh đặc tính tốt của cá thể, giống

– Rút ngắn khoảng cách thế hệ

– Cơ sở cho công nghệ cấy truyền nhân và cấy chuyển gene.

1.3. Xác định giới tính của phôi

1.3.1. Khái niệm

– Xác định giới tính của phôi: kĩ thuật xác định sớm giới tính của vật nuôi ngay trong giai đoạn phôi (Hình 6.3).

– Giúp sản xuất đàn vật nuôi có giới tính phù hợp với hướng sản xuất và tăng hiệu quả kinh tế chăn nuôi.

1.3.2. Các bước xác định giới tính phôi ở vật nuôi

Hình 6.3. Các bước xác định giới tính phôi ở vật nuôi

1.3.3. Ý nghĩa

– Xác định giới tính trước khi cấy giúp tăng hiệu quả cấy truyền phôi.

– Ví dụ: Chăn nuôi bò thịt cần nhiều bò đực, chăn nuôi bò sữa và bảo tồn giống cần nhiều bò cái.

1.4. Ứng dụng chỉ thị phân tử trong chọn giống vật nuôi

– Chỉ thị phân tử là đoạn DNA ngắn quy định một tính trạng của vật nuôi.

– Chỉ thị phân tử được sử dụng trong việc chọn tạo giống để di truyền qua các thế hệ.

– Kĩ thuật khuếch đại gene, giải trình tự gene, phản ứng cắt enzyme giới hạn được sử dụng để xác định chỉ thị phân tử.

– Chỉ thị phân tử giúp rút ngắn thời gian, giảm chi phí và công lao động trong chọn tạo giống.

Hình 6.4. Sơ đồ chọn tạo giống vật nuôi bằng chỉ thị phân tử

– Ở Việt Nam, chỉ thị phân tử đã chọn tạo thành công dòng lợn, gà, bò có các tính trạng khác nhau.