1.1. Ôn lại đặc điểm của văn bản thông tin có nhiều chủ đề
1.1.1. Phân loại
Thực tế văn học cho thấy, không hiếm văn bản cùng lúc thể hiện nhiều chủ đề và các chủ đề này được phân loại theo những tiêu chí khác nhau. Cụ thể như sau:
– Xét mức độ biểu hiện đậm hay nhạt, mạnh hay yếu của chủ đề thông qua toàn bộ thế giới nghệ thuật được miêu tả, có thể nói đến chủ đề chính và chủ đề phụ (việc xác định đâu là chủ đề chính, đâu là chủ đề phụ nhiều khi phụ thuộc vào sự tiếp nhận khác nhau của người đọc chứ không hoàn toàn phụ thuộc vào chủ ý của tác giả).
– Xét tính chất của những điều được biểu hiện, có thể nói đến chủ đề đặc thù dân tộc hay chủ đề phổ quát nhân loại.
1.1.2. Tác dụng
– Sự đa dạng về chủ đề khiến văn bản trở nên đa nghĩa, đáp ứng được sự đón đợi của nhiều loại độc giả khác nhau và mỗi người có thể tìm thấy ở văn bản một điều tâm đắc riêng.
– Mặc dù thể hiện nhiều chủ đề, tính thống nhất, trọn vẹn của văn bản vẫn luôn được nhà văn xem là đích cần hướng tới và điều này không có gì mâu thuẫn, bởi tự các chủ đề soi sáng, bổ sung cho nhau để cùng tạo nên một tác động mạnh mẽ, mang tính tổng hợp đối với người tiếp nhận.
Xem chi tiết văn bản thông tin nhiều chủ đề:
– Bài ca ngất ngưởng – Nguyễn Công Trứ
– Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc – Nguyễn Đình Chiểu
1.2. Ôn lại cách viết bài văn nghị luận về một tác phẩm nghệ thuật
– Nêu được những thông tin khái quát về tác phẩm nghệ thuật sẽ bàn tới trong bài viết (tác giả, tên tác phẩm, hoàn cảnh sáng tác, đánh giá của công chúng).
– Xác định rõ nội dung và hệ thống luận điểm sẽ triển khai:
+ Miêu tả chung về tác phẩm bằng ngôn ngữ phù hợp với loại hình nghệ thuật của nó;
+ Phân tích tác phẩm trên cả hai phương diện nội dung và nghệ thuật;
+ Đánh giá tổng quát; gợi ý về cách tiếp cận phù hợp đối với tác phẩm.
– Phối hợp linh hoạt giữa việc trình bày lí lẽ và nêu bằng chứng cụ thể.
– Thể hiện được sự rung động trước tác phẩm và sự đồng cảm đối với tác giả.
1.3. Ôn tập cách giới thiệu một tác phẩm nghệ thuật
– Nêu được những thông tin chính xác, cô đọng về tác phẩm (tên tác phẩm, tác giả, thể loại, thời điểm sáng tác, sự đón nhận của công chúng và các nhà chuyên môn,..).
– Nói rõ lí do chọn giới thiệu tác phẩm (xét từ góc độ cá nhân hay từ ý nghĩa của hoạt động giới thiệu).
– Trình bày được cảm nhận, đánh giá của người nói về giá trị tác phẩm với những dẫn giải thuyết phục.
– Nêu được những đề xuất có ý nghĩa đối với việc hình thành và phát triển năng lực thưởng thức, cảm thụ nghệ thuật của người xem, người nghe nói chung.