a. Khái niệm

Giống cây trồng là một quần thể cây trồng có thể phân biệt được với quần thể cây trồng khác thông qua sự biểu hiện của ít nhất là:

– Một đặc tính và di truyền được cho đời sau; 

– Đồng nhất về hình thái, ổn định qua các chu kì nhân giống; 

– Có giá trị canh tác, giá trị sử dụng; 

– Bao gồm giống cây nông nghiệp, giống cây dược liệu, giống cây cảnh và giống nấm ăn.

b. Vai trò

Giống cây trồng có vai trò quan trọng trong sản xuất nông nghiệp:

– Tăng năng suất cây trồng, hạn chế được sâu, bệnh và yếu tố bất lợi của môi trường; 

– Tăng được số vụ trồng trong một năm, luân canh cây trồng.

– Tạo giống cây trồng: Cách hình thành giống mới từ những nguồn vật liệu đã có qua việc thay đổi vật chất di truyền trong tế bào.

– Chọn giống cây trồng: Chọn lọc hay tuyển lựa những cây trồng đã có hoặc mới tạo ra theo hướng đem lại lợi ích cho con người.

a. Một số phương pháp chọn giống cây trồng

– Phương pháp chọn lọc hỗn hợp

Hình 10.2. Sơ đồ chọn lọc hỗn hợp

– Phương pháp chọn lọc cá thể

Hình 10.3. Sơ đồ chọn lọc cá thể

– Ứng dụng công nghệ sinh học trong chọn giống cây trồng

Hình 10.4. Chọn và nhân giống cây chuối sạch bệnh

b. Một số phương pháp tạo giống cây trồng

– Tạo giống bằng phương pháp lai hữu tính

Lai hữu tính là sự giao phối giữa hai hay nhiều dạng bố mẹ khác nhau nhằm tạo ra các con lai mang nhiều tính trạng tốt của bố mẹ

– Tạo giống cây trồng bằng phương pháp đột biến gen

Hình 10.6. Sơ đồ tạo giống cây trồng đột biến

– Tạo giống cây trồng bằng phương pháp đa bội thể

– Tạo giống cây trồng bằng phương pháp chuyển gen

Sử dụng kĩ thuật kết hợp một gen hay một số của loài này vào gen của loài khác bằng cách chuyển gen DNA tái tổ hợp vào công cụ chuyển gen và đưa đến tế bào.

a. Phương pháp nhân giống hữu tính

– Nhân giống hữu tính là phương pháp nhân giống bằng hạt, được tiến hành qua 5 bước (Hình 11.1)

Hình 11.1. Quy trình nhân giống hữu tính

b. Phương pháp nhân giống vô tính

– Nhân giống vô tính là phương pháp tạo cây mới từ cơ quan sinh dưỡng của cây mẹ.

– Phương pháp này giữ được các đặc tính di truyền của cây mẹ và thu hoạch sớm hơn phương pháp nhân giống hữu tính 

– Có nhiều phương pháp nhân giống vô tính giâm, chiết, ghép, nuôi cấy mô,….