1.1. Tự đánh giá: Trương Chi
Đọc văn bản “Trương Chi” trang 116 sgk Ngữ Văn 11 Tập 2 – Cánh diều) và thực hiện các yêu cầu bên dưới:
Câu 1: Sắp xếp các sự kiện sau theo trật tự thời gian của cốt truyện:
(1) Mị Nương nghe tiếng hát của Trương Chi và muốn gặp chàng.
(2) Mị Nương rót nước vào chén, bóng thuyền của Trương Chi hiện lên.
(3) Trương Chi tự vẫn và được chôn dưới gốc cây bạch đàn.
(4) Mị Nương gặp Trương Chi và thấy dung nhan của chàng.
A. (1)-(2)-(3)-(4).
B. (1)-(2)-(4)-(3).
C. (1)-(3)-(2)-(4).
D. (1)-(4)-(3)-(2).
Đáp án: D.
Câu 2: Phương án nào dưới đây nêu đúng địa điểm Mị Nương và Trương Chi gặp gỡ?
A. Vườn nhà Mị Nương.
B. Bến sông.
C. Trên lầu của Mị Nương.
D. Dưới gốc cây bạch đàn.
Đáp án: A.
Câu 3: Thông tin nào dưới đây không phản ánh đúng hình ảnh thực của Trương Chi trong tác phẩm?
A. Trên người chỉ có manh áo vá, mảnh quần xơ.
B. Mặt mũi đen cháy, hai bàn tay cộm những chai.
C. Có giọng hát hay, làm người nghe xao xuyến.
D. Gương mặt sáng láng, ít được thấy ở trên đời.
Đáp án: D.
Câu 4: Thái độ của Mị Nương khi chứng kiến diện mạo của Trương Chi là gì?
A. Bình thản, điềm tĩnh.
B. Sững sờ, thất vọng.
C. Dửng dưng, lạnh nhạt.
D. Hờ hững, chua chát.
Đáp án: B.
Câu 5: Tìm những ví dụ tiêu biểu cho thấy các chỉ dẫn sân khấu có vai trò quan trọng trong việc làm sáng tỏ bối cảnh, hành động, tâm trạng nhân vật, xung đột trong lời thoại của nhân vật.
Trả lời:
Những ví dụ tiêu biểu cho thấy các chỉ dẫn sân khấu có vai trò quan trọng trong việc làm sáng tỏ bối cảnh, hành động, tâm trạng nhân vật, xung đột trong lời thoại của nhân vật:
– Chỉ dẫn “Ánh đèn từ trên lầu xuống dưới nhà….bóng tối mờ” cho người đọc thấy bối cảnh cuộc gặp gỡ của Trương Chi và Mị Nương.
– Chỉ dẫn cho hành động của nàng Mị Nương khi nhìn Trương Chi bỏ đi: sau khi nhìn thấy nhan sắc thật của chàng (Vùng đến bên Trương Chi, muốn ôm rồi lại quay đi, bưng mặt, khóc nức nở) đã diễn tả nội tậm nhân vật Mị Nương tại thời điểm đó.
Câu 6: Lời thoại của Mị Nương và bà vú về Trương Chi ở đầu văn bản kịch cho thấy hình ảnh của Trương Chi như thế nào trong cảm nhận của Mị Nương?
Trả lời:
Lời thoại của Mị Nương và bà vú về Trương Chi ở đầu văn bản kịch cho thấy trong cảm nhận của Mị Nương, Trương Chi hát hay như vậy chắc chắn là người rất đẹp, dịu dàng, có nụ cười hiền, gương mặt sáng láng ít thấy trên đời,…
Câu 7: Xung đột không thể hoá giải trong tâm hồn Mị Nương là gì? Dựa vào đâu có thể khẳng định điều đó?
Trả lời:
– Xung đột không thể hoá giải trong tâm hồn Mị Nương là nàng rất yêu Trương Chi, yêu tiếng hát và bóng lưng chàng, nhưng không thể chấp nhận nhan sắc xấu xí của chàng. Điều đó đã đập tan những ảo vọng về chàng Trương Chi hoàn mĩ của nàng trước đó.
– Có thể khẳng định xung đột như vậy vì qua những lời thoại và chỉ dẫn của văn bản, người đọc thấy rõ mâu thuẫn trong hành động của Mị Nương (ban đầu rất yêu mến Trương Chi, tha thiết được ở bên chàng; vậy nhưng khi nhìn thấy nhan sắc chàng, Mị Nương cảm thấy sững sờ, không thể tin được, nhìn chàng bỏ đi, nàng muốn ôm nhưng cuối cùng lại quay đi, bưng mặt khóc nức nở)
Câu 8: Em có suy nghĩ gì về câu nói của Trương Chi với Mị Nương: “Ừ, thôi anh cũng chẳng muốn em yêu anh như yêu một cái bóng mờ…”?
Trả lời:
Câu nói của Trương Chi với Mị Nương: “Ừ, thôi anh cũng chẳng muốn em yêu anh như yêu một cái bóng mờ…” cho thấy bản thân Trương Chi cũng nhận thức rõ thân phận và vẻ ngoài của mình không xứng với Mị Nương. Chàng không muốn một tình yêu dối lừa và cũng khao khát một tình yêu trọn vẹn, được là chính mình.
Câu 9: Theo em, nhân vật Trương Chi hay Mị Nương là nhân vật bi kịch? Vì sao?
Trả lời:
Theo em, cả hai nhân vật Trương Chi và Mị Nương đều là nhân vật bi kịch vì:
– Chàng Trương Chi có giọng hát tuyệt đẹp nhưng dung mạo xấu xí và gia cảnh nghèo khó. Chàng khao khát có một mối tình chân thật nhưng khi chứng kiến phản ứng sững sờ của Mị Nương khi nhìn thấy mình, chàng tự biết thân phận và đau khổ trước mối tình tuyệt vọng mà tìm đến cái chết.
– Mị Nương ban đầu có ấn tượng tốt đẹp và hi vọng nhiều ở chàng Trương. Nhưng khi nhận thấy sự thật khác xa tưởng tượng, nàng đau đớn đến sững sờ, không thể chấp nhận.
1.2. Hướng dẫn tự học
Câu 1: Tìm đọc các văn bản kịch Rô-mê-ô và Giu-li-ét (Sếch-xpia), Vũ Như Tô (Nguyễn Huy Tưởng), Hồn Trương Ba, da hàng thịt (Lưu Quang Vũ)…. Ghi lại những ấn tượng, cảm xúc, băn khoăn…. của em khi đọc các văn bản này.
Trả lời:
Câu 2: Đọc sách, báo hoặc truy cập internet để tìm hiểu và thu thập những thông tin cần thiết liên quan đến thể loại bi kịch (nhân vật, xung đột).
Trả lời:
Những thông tin cần thiết liên quan đến thể loại
http://daotao-vhttdl.vn/articledetail.aspx?articleid=1035&sitepageid=627
http://vanhocnghethuathatinh.org.vn/ban-them-ve-bi-kich-vu-nhu-to-1502718592.html